اگر در زمینه تولید دارو، بستهبندی تجهیزات پزشکی یا مونتاژ قطعات حساس الکترونیکی فعالیت داشتهاید، احتمالاً با مفهوم «اتاق تمیز» یا Cleanroom آشنا هستید. اما شاید نام «اتاق سفید» هم به گوشتان خورده باشد. هرچند این دو واژه بعضی اوقات به جای هم استفاده میشوند، اما در واقع دو فضای متفاوت با ویژگیها و کاربردهای مجزا هستند.
در این مقاله قصد داریم به زبان ساده توضیح دهیم که اتاق سفید چیست، چه تفاوتی با Cleanroom دارد، در چه صنایعی کاربرد دارد و چگونه میتوان آن را با استفاده از سیستمهای پیشساخته مانند ساندویچ پانل طراحی و اجرا کرد.
تفاوت اتاق سفید و اتاق تمیز در چیست؟
تفاوت اصلی این دو فضا در میزان کنترل محیطی و سطح استانداردهای بهداشتی آنهاست. در جدول زیر بهصورت خلاصه مقایسهای بین این دو فضا انجام شده است:
جدول مقایسه اتاق سفید و اتاق تمیز
ویژگیها | اتاق تمیز (Cleanroom) | اتاق سفید (White Room) |
---|---|---|
سطح کنترل ذرات | بسیار بالا (مطابق استاندارد ISO) | متوسط، محدود به گرد و غبار و رطوبت |
کاربردها | صنایع دارویی، غذایی، نانوتکنولوژی | بستهبندی پزشکی، مونتاژ الکترونیک، چاپ صنعتی |
فیلترهای استفاده شده | ULPA / HEPA با راندمان ۹۹.۹٪ | معمولاً HEPA یا فیلترهای استاندارد صنعتی |
الزام به پوشش خاص پرسنل | الزامی و سختگیرانه | اغلب غیرالزامی یا فقط در حد پیشگیری |
پیچیدگی ساخت و نگهداری | بالا | پایینتر و مقرونبهصرفهتر |
ساختار و عملکرد اتاق سفید چگونه است؟
اتاقهای سفید با هدف کنترل شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، گرد و غبار و فشار هوا طراحی میشوند. این فضاها بهوسیله سیستم تهویه حرفهای (HVAC) و طراحی مهندسیشده، محیطی نسبتاً پاک برای تولید یا بستهبندی محصولات حساس فراهم میکنند.
برخی ویژگیهای فنی که در طراحی این اتاقها باید رعایت شوند:
- فشار مثبت داخلی برای جلوگیری از ورود آلودگی
- فیلترهای هوا با راندمان بالا (HEPA) برای حذف ذرات معلق
- کفپوش و دیوارهای بدون درز و قابل شستوشو
- نصب پیشدربها یا اتاقکهای ورودی برای پرسنل
از چه مصالحی برای ساخت اتاق سفید استفاده میشود؟
در ایران، رایجترین و اقتصادیترین روش برای ساخت اتاق سفید، استفاده از ساندویچ پانلهای مخصوص است. این مصالح سبک، مقاوم، عایق و کاملاً بهداشتی هستند و سرعت نصب بسیار بالایی دارند.
جدول ویژگیهای ساندویچ پانل در ساخت اتاق سفید
ویژگی | مزیت در پروژههای اتاق سفید |
---|---|
عایق حرارتی و صوتی | کنترل بهتر دما و نویزهای صنعتی |
سطح قابل شستوشو و ضد قارچ | افزایش طول عمر و کاهش خطر آلودگی |
قابلیت نصب سریع | کاهش زمان اجرای پروژه |
وزن کم و مقاومت بالا | مناسب برای فضاهای بالای سوله یا طبقات دوم |
برای استعلام قیمت و دریافت مشاوره خرید، میتوانید از طریق وبسایت پاژ پانل اقدام به خرید ساندویچ پانل نمایید.
اتاق سفید در چه صنایعی کاربرد دارد؟
اتاق سفید به دلیل کنترل نسبی بر محیط، در صنایعی که نیاز به شرایط بهداشتی بالا ندارند ولی همچنان باید آلودگی محیطی کاهش یابد، بهخوبی کاربرد دارد:
- بستهبندی تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی
- مونتاژ بردهای الکترونیکی و قطعات نیمههادی
- خطوط تولید چاپ و بستهبندی حساس
- آزمایشگاههای کنترل کیفیت یا تحقیقات صنعتی
- مراکز نگهداری محصولاتی خاص در سردخانهها
در برخی موارد، اتاق سفید بهصورت ماژولار و مستقل داخل یک سوله بزرگ نصب میشود و نقش فضاهای جداکننده یا تکمیلکننده در کنار خانه پیش ساخته ویلایی و دیگر زیرساختهای صنعتی را دارد.
تفاوت اتاق سفید با اتاق تمیز برای پروژه شما اهمیت دارد!
بسیاری از صاحبان پروژه و مهندسان به اشتباه تصور میکنند که هر فضای پاکی همان اتاق تمیز است. در حالی که اگر بهدنبال محیطی اقتصادیتر با سرعت اجرای بالاتر هستید و سطح بهداشت متوسطی مدنظر شماست، اتاق سفید میتواند بهترین انتخاب باشد.
استفاده از اتاق سفید میتواند علاوه بر کاهش هزینه، زمان اجرای پروژه را نیز بهصورت چشمگیری کاهش دهد. این در حالی است که با بهکارگیری مصالحی مانند ساندویچ پانل و رعایت اصول اولیه طراحی، میتوانید تا حدود زیادی به الزامات فضای نیمهتمیز نیز دست پیدا کنید.
سخن پایانی: چرا از اتاق سفید استفاده کنیم؟
اتاق سفید، راهحلی هوشمندانه و اقتصادی برای بسیاری از صنایع حساس ولی نه فوقحساس است. اگر شما هم بهدنبال ساخت فضایی نیمهتمیز با رعایت اصول بهداشتی، عایقکاری، و ساخت سریع هستید، پیشنهاد ما استفاده از ساندویچ پانل و اجرای اتاق سفید پیشساخته توسط تیمهای حرفهای است.
برای مشاوره تخصصی یا خرید مصالح مورد نیاز مانند ساندویچ پانل دیواری یا پنل مخصوص سردخانه، همین حالا با کارشناسان پاژ پانل تماس بگیرید.