پنل سهلایهای است که پوسته، اتصالات و درزبندیِ آن برای مقاومت در برابر بخار و پاشش اسیدها (ضعیف تا متوسط/قوی) مهندسی شده؛ هدف، عدم خوردگی، آببندی پایدار و سطح قابلشستوشو است.
اتاق باتری و شارژر لیفتراک، خطوط اسیدشویی/آبکاری، صنایع غذایی با شستوشوی اسیدی، داروسازی/آزمایشگاه، دامداری با بخارات آمونیاکی (خورنده)، تصفیهخانهها و انبارهای مواد شیمیایی.
هسته تعیینکنندهٔ مقاومت شیمیایی نیست، اما برای ایمنی:
پشمسنگ: مزیت آتش و صوت.
PU/PIR: راندمان حرارتی بالا، اما باید پوسته و درزبندی مقاوم داشته باشد تا بخار اسید به هسته نرسد.
EPS: اقتصادی؛ در محیطهای شدید شیمیایی کمتر توصیه میشود.
چهار گزینهٔ رایج بر حسب شدت خورندگی:
آلوزینک + رنگ مقاوم (PVDF/SMP باکیفیت) برای بخارات ملایم.
آلومینیوم رنگی برای خورندگی جوی/اسیدی سبک.
استیل ضدزنگ (ترجیحاً 316 یا بالاتر) برای تماسهای سختتر—در HCl شدید، گریدهای بالاتر/دوبلکس را بررسی کنید.
لاینر پلیمری/کامپوزیتی (FRP/Vinyl Ester Gelcoat یا PVC/PP سخت) در سمت داخل برای مقاومت شیمیایی عالی و سطح بهداشتی.
وقتی بخار/اسپری اسیدی مکرر است. FRP با رزین وینیلاستر + ژلکوت مقاوم، داخل را کاملاً شیمیپایدار و قابلشستوشو میکند.
برای اکثر اسیدهای رقیق تا متوسط: MS پلیمرهای شیمیمقاوم یا پلیسولفید/اپوکسی درزگیر (در جزئیات خاص). سیلیکون خنثی همیشه بهترین انتخاب شیمیایی نیست؛ دیتاشیت سازنده را با نوع اسید/غلظت/دما تطبیق دهید.
برای اسیدهای رقیق: EPDM باکیفیت معمولاً مناسب است. برای محیطهای قوی/گرم: FKM (Viton) یا PTFE روکشدار را بررسی کنید. نوار بوتیلِ مقاوم شیمیایی در همپوشانیها ضروری است.
حداقل استیل 316 (A4). در محیطهای کلریدیِ شدید یا اسید معدنی قوی، به سمت 904L، Duplex 2205 یا پیچهای پوششدارِ فلوروپلیمری بروید. گالوانیزهٔ ساده در معرض اسید دوام ندارد.
خیر؛ رنگ مقاوم کمک میکند، اما سیستم کامل (پوسته، اتصالات، نوار آببند و جزئیات) باید ضداسید باشد؛ وگرنه خوردگی از درزها/پیچها شروع میشود.
لبهٔ برش، کانون خوردگی است. همیشه برش سرد، پلیسهگیری و رنگ/سیلر ترمیمیِ شیمیمقاوم روی لبهها اجرا کنید.
تجمع قطرات/محلول اسیدی روی سطوح، سرعت خوردگی را چندبرابر میکند. شیبدار کردن سقف/لبهها، آبرو با شیب کافی و لبهچکان ضروری است.
برای داخل فضاهای بسیار خورنده، پوستهٔ FRP یا PVC/PP سخت راهحل کمفلز است؛ ولی اتصال به زیرسازه و متعلقات باید با جداکنندهٔ گالوانیکی و یراق مناسب طراحی شود.
بسیار؛ کاهش غلظت بخارات اسیدی، عمر پوشش و یراق را چند برابر میکند. در فضاهای فرایندی، فشار مثبتِ کنترلشده از نفوذ بخار به پوسته جلوگیری میکند.
در برخورد اسیدیِ اتفاقی چه کنیم؟ (اقدام اضطراری)
فوراً با آبِ فراوان شستوشو دهید، محلول خنثیکننده طبق دستور ایمنی فرایند اعمال کنید، درزها/پیچها را بازبینی و رنگ ترمیمی لبه را تجدید کنید.
تهویه مؤثر، لاینر داخلی FRP یا PVC، کف مقاوم شیمیایی با لبههای حوضچهمانند (Secondary Containment)، و پرهیز از پیچ/یراق گالوانیزه.
در پیشفاکتور دقیقاً قید کنید: نوع اسید، غلظت، دما، حالت بخار/اسپری، تناوب شستوشو، جنس پوستهٔ داخل/بیرون، کلاس رنگ، نوع نوار آببند/واشر/پیچ، و آزمون تحویلگیری.
تست پاشش/مه اسیدِ ش模کی (نمونهای) روی کوپن پوشش.
آزمون آبپاشیِ درزها پس از نصب.
بازرسی لبههای برش و تاچآپ.
در پروژههای حساس: تست نفوذ بخار در اتاقک کوچک.
بله؛ هستهٔ پشمسنگ + لاینر داخلی FRPِ کندسوز یا روکشهای مقاوم به آتش انتخاب ایمنتری است. برای PU/PIR از گریدهای با کلاس آتش بالاتر استفاده کنید.
خطاهای رایج که مقاومت شیمیایی را از بین میبرد:
حذف نوار بوتیل در همپوشانیها، انتخاب سیلیکون نامقاوم، پیچ گالوانیزه، عدم رنگ ترمیمی لبهها، شیب ناکافی، و شستوشو با اسکاچ زبر/حلال قویِ نامناسب.
شستوشوی ملایم منظم، بازبینی پیچها/واشرها، تجدید تاچآپ لبههای آسیبدیده، پاکسازی آبرو و مستندسازی هر تماس شیمیایی برای پیگیری زودهنگام.
لاینر داخلی را بر اساس بدترین سناریو انتخاب کنید (اغلب FRP با رزین وینیلاستر). درزگیر و واشر را با جدول سازگاری شیمیایی هر دو محیط تطبیق دهید.
نیمهماتهای روشن (جذب حرارت کمتر) و بافتهای میکروریب/امباس اثر لکههای سطحی را پنهان میکنند؛ اما قابلیت شستوشو مهمتر از بافت است.
از نوارهای عایق گالوانیکی بین فلزات نامتجانس استفاده کنید، درز مشترک را با درزگیر مقاوم به اسید آببند کنید و مس/برنز را از تماس مستقیم با پوستههای آلومینیومی/گالوانیزه دور نگهدارید.
چکلیست خرید سریع ساندویچپنل ضداسید
نوع اسید/غلظت/دما → پوستهٔ داخل (FRP/PVC/استیل 316+) → پوستهٔ بیرون (PVDF/آلوزینک/آلومینیوم) → پیچ و واشر (316/904L + EPDM/FKM) → نوار بوتیلِ شیمیمقاوم → برش سرد + رنگ ترمیمی → شیب و آبرو → تهویه و فشار مثبت → تستهای تحویلی.
جمعبندی انتخاب
ساندویچپنلِ واقعاً ضداسید یک «سیستم» است، نه فقط یک ورق رنگی: پوستهٔ مناسب، اتصالات و آببندیِ سازگار شیمیایی، شیب و تهویهٔ درست و نگهداری دورهای. با رعایت این اصول، حتی در فضاهای سختِ شیمیایی هم پوستهای بادوام، بهداشتی و ایمن خواهید داشت و هزینهٔ تعمیرات بهشدت کاهش مییابد.
